Çocuk Merkezli Oyun Terapisi Nedir?
Çocuklar, özellikle de küçük çocuklar iç dünyalarında olup bitenleri konuşarak anlatmak yerine daha çok oyun, resim gibi yolları ve oyun hamuru, oyuncaklar vb. sembolik araçları kullanırlar. Bunun en önemli nedenlerinden biri çocukların sözcük dağarcıklarının sınırlı olması, diğeri de dile bağlı olmayan oyun/sanatsal etkinliklerle kendilerini daha kolay ifade edebiliyor olmalarıdır. Yetişkinler için doğal iletişim aracı kelimeye dökmek iken çocuklarınki oyun ve aktivitedir. Bu nedenle de yetişkinler için psikoterapi ve psikolojik danışma ne ise; çocuklar için de oyun terapisi aynı anlama gelmektedir (Franklin ve ark., (2007).
Çocuk Merkezli Oyun Terapistleri Kimlerdir?
Oyun Terapisi Derneğince (APT: Association for Play Therapy) oyun terapisi “Eğitimli oyun terapistlerinin, danışanların psikososyal sorunları engellemek ya da çözmek, ideal büyüme ve gelişimi gerçekleştirmelerine yardımcı olmak amacıyla, oyunun terapötik gücünden yararlandıkları ve kişiler arası bir süreç oluşturmak için kuramsal bir modelin sistemli bir biçimde kullanılmasıdır.” olarak tanımlanmıştır (Booth ve Jernberg, 2009).
Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere oyun terapistlerinin oyunun terapötik gücünü tanıma, kabul etme ve kullanma gayreti içerisinde olduklarının altı çizilmektedir. Değişim mekanizması olarak da bilinen oyunun bu gücü, çocukların psikososyal güçlüklerinin üstesinden gelmelerine yardımcı olmasının yanı sıra olumlu yönde bir gelişim göstermelerine de yardımcı olur.
Çocuk Merkezli Oyun Terapisinin Amaçları
Çocuk Merkezli Oyun Terapisi; duygusal zorluklar yaşayan, uyum ve davranış sorunları gösteren veya psikosomatik sorunları olan çocukların doğal oyun ortamında kendilerini ifade etme gerçeğine dayandığından, bu oyun terapisi yönteminin amacı sorunları olan çocuğun kendi psişik dengesinde belirli ve gerekli değişiklikleri yapabilmesini sağlamaktır. Çocuk Merkezli Oyun Terapisi ile çocuğun kişilik yapısında, dışavurum, içgörü, gerçeklik değerlendirmesi sağlaması ve çocuğun enerjisini olumlu alanlara yönlendirmesi beklenir (Bakay, 2022).
Oyun terapisi, çocuğun geçmiş ve bugün yaşadığı deneyimlerdeki çeşitli etkenlere bağlı olan bir süreçtir. En önemli iki etken, çocuğun gelişimsel dönemi ve terapi sürecindeki yaşıdır. Diğer bir etken ise çocuğun yaşadığı sıkıntının derinliğidir (Theraplay Enstitü 2015). Oyun terapisi, genellikle haftada bir ya da iki kez olmak üzere birkaç oturumdan birkaç aya kadar sürebilir. Çocuklar oyun terapisti ile oyun odasında geçirdikleri zamanı, “yalnızca oyun oynadık” diyerek açıklayabilirler, fakat bu süreçte çocuklar yeni rolleri ve davranışları öğrenirken, kendileri için sorun oluşturan durumlarla başa çıkma yollarını keşfederler.
Hangi Çocuklar Oyun Terapisine Alınmalı?
- Anksiyete ve Korku
- Arkadaşlık ilişkilerinde zorlanan çocuklar
- Sakarlık
- Yetersizlik Duyguları
- Aile Tarafından Anlaşılmayan Çocuklar
- Okula Uyum Problemleri
- Öfke Problemi
- Obsesif Kompülsif Bozukluk
- Anne-Baba Boşanma
- Tırnak yeme, parmak emme,tikler gibi sorunlarda
- Bağlanma ve Ayrılma Sorunları
- Özgüven Problemleri
- Selektif Mutizm
- İçe Dönük Çocuklar
- Davranım Bozukluğu
- Atipik Otizmli Çocuklar
- DEBH (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu)
Çocuğunuzun Oyun Terapisine İhtiyacı Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Büyüme sürecinde çocukların birçoğu yaşam deneyimleriyle baş etmede zorluk yaşayabilirler. Ailelerini ve öğretmenlerini endişelendiren davranışlar gösterebilirler. Eğer siz de çocuğunuzun davranışlarıyla ilgili endişelenirseniz ya da baş etmekte zorlandığını gözlemlerseniz Yüz Yüze Aile/Psikolojik Danışmanlık Merkezimize başvurabilirsiniz.
“ Her çocuğun kendi dünyasını kendince keşfedebilmesi için zamana ve oyuna ihtiyacı vardır.” – VIRGINIA M. AXLINE
MEHMET ZAHİT KURTCEBE
Uzm. Klinik Psikolog / Oyun Terapisti
KAYNAKÇA
Bakay Birgül (2022) KİTABI, E. ÇOCUKLAR İÇİN OYUN TERAPİSİ BİLGİLENDİRİCİ.
Booth PB, Jernberg AM (2009) Helping Parents and Children Build Better Relationships Through Attachment-Based Play. New Jersey, Wiley.
Franklin J, Moore E, Howard A, Purvis K, Cross D, Lindaman S (2007) An evaluation of theraplay using a sample of children diagnosed with pervasive developmental disorder or mild to moderate autism. Poster Presentation at American Psychological Association Conference2007..
Theraplay Enstitü (2015) 1. Seviye Theraplay Oyun Terapisi ve Marschak Etkileşim Metodu Sertifika Eğitimi (Saara Salo). 16-19 Nisan.